Options:

Puisi Tentang Kesaktian Pancasila Versi empat Bait

Kesaktian Pancasila

Pancasila, dasar negara tercinta,
Lahir dari perjuangan jiwa merdeka,
Engkau kokoh tak tergoyahkan,
Penjaga bangsa sepanjang zaman.

Di medan juang darah tertumpah,
Pahlawan gugur tanpa menyerah,
Engkau saksi abadi sejarah,
Mengikat bangsa dalam satu arah.

Engkau pelita di tengah gelap,
Pemersatu di kala terpecah,
Benteng teguh penjaga nusantara,
Kesaktianmu hidup selamanya.

Kami generasi penerus bangsa,
Berjanji setia kepada Pancasila,
Menjaga persatuan, menegakkan cita,
Demi Indonesia jaya selamanya.

Puisi tentang kesaktian pancasila

 

Kesaktian Pancasila

Di bawah merah putih yang berkibar gagah,
Tertulis janji para pahlawan dengan darah,
Lima butir mutiara terpatri di dada bangsa,
Pancasila, cahaya abadi penuntun jiwa.

Engkau tak goyah diterpa badai sejarah,
Meski pengkhianatan datang menyusup resah,
Di setiap luka, engkau jadi penawar,
Di setiap pertempuran, engkau jadi dasar.

Kesaktianmu bukan sekadar kata,
Ia hidup dalam nadi anak bangsa,
Mengikat persatuan dalam keberagaman,
Menjadi benteng dari rongrongan kegelapan.

Wahai Pancasila, sakti dan mulia,
Engkau mercusuar di samudra nusantara,
Kami berdiri tegak, berjiwa merdeka,
Menjaga negerimu selamanya.

Jenis-Jenis Isi Sesajen lan Artine

 Artine saka jenis-jenis isi sesajen sing biasane ditemokake ing tradisi Jawa. Sesajen iku nduwèni makna simbolis, ora mung panganan utawa barang biasa, nanging ana teges lan filosofi. Mangkene artine:

  1. Tumpeng

    • Wujud sega gunung kerucut.

    • Tegese: pangajab supaya urip tansah munggah, luwih luhur, lan cedhak marang Gusti Allah.

  2. Ubo rampe jajan pasar (jenang, apem, wajik, lemper, dll.)

    • Simboling rasa syukur lan kerukunan.

    • Jenang/apem: nglambangake pangapura (apunan).

    • Wajik: lambang paseduluran sing lengket lan akrab.

  3. Bunga setaman (mawar, melati, kenanga, kantil, dll.)

    • Tegese kesucian, keharuman budi, lan pangurmatan marang leluhur.

  4. Kembang telon (mawar, kenanga, melati)

    • Nduweni makna telung unsur utama: cipta, rasa, karsa.

  5. Dupa / menyan

    • Asapé dianggep nyambungake jagad kasar (donya) karo jagad alus (roh, leluhur).

    • Lambang panyuwunan lan pangurbanan.

  6. Sajen rokok, kopi, teh, utawa arak

    • Wujud pangurmatan marang roh leluhur utawa tamu gaib, amarga dipercaya iku seneng diparingi.

  7. Pala kependhem (ketela, uwi, gembili, dsb.)

    • Nduwèni makna yen kabeh sing didhelikaké (kaya woh ing lemah) bisa dadi berkah lan rejeki kanggo manungsa.

  8. Pala gumantung (pisang, klapa, dll.)

    • Lambang rejeki sing iso digantung, gampang digayuh.

  9. Pala kesimpar (buah-buahan cilik kaya jeruk, salak, lombok)

    • Nduwèni arti rejeki sing sumebar lan akeh.

  10. Endhog (utuh utawa mateng)

    • Lambang kawitane urip, kesucian, lan kesempurnaan.

Joko Kendil

 


Pada zaman dahulu kala, di sebuah desa kecil di lereng gunung, hiduplah seorang janda miskin yang hanya memiliki seorang anak laki-laki. Anak itu bernama Joko Kendil. Sejak lahir, tubuh Joko berbeda dari anak-anak lain. Ia kecil, bundar, dan bentuk tubuhnya mirip kendil (periuk tanah liat). Karena itulah orang-orang desa menertawakannya dan memanggilnya dengan sebutan Joko Kendil.

Meskipun tubuhnya aneh, hati Joko Kendil sangat baik. Ia rajin menolong ibunya, bekerja keras di ladang, dan tidak pernah marah ketika orang mengejeknya.

Suatu hari, ketika Joko Kendil beranjak dewasa, ia memberanikan diri untuk melamar putri raja yang terkenal cantik jelita. Tentu saja banyak orang yang menertawakan keberaniannya.

“Mana mungkin seorang seperti Joko Kendil bisa menikahi putri raja?” ejek mereka.

Namun, Joko Kendil tidak gentar. Ia menghadap ke istana dengan niat yang tulus. Ajaibnya, sang putri justru menerima lamaran Joko Kendil. Bagi sang putri, yang terpenting adalah hati yang tulus, bukan rupa luar.

Rakyat pun tercengang ketika mendengar kabar itu.

Malam sebelum pernikahan, terjadi sebuah keajaiban. Saat bulan purnama bersinar terang, tubuh Joko Kendil yang bundar tiba-tiba memancarkan cahaya. Seketika, wujudnya berubah menjadi seorang pemuda tampan dan gagah perkasa. Rupanya, selama ini Joko Kendil berada dalam kutukan, dan hanya cinta sejati yang bisa mematahkan kutukan itu.

Sang putri sangat bahagia, begitu pula ibunda Joko Kendil. Mereka hidup berbahagia dan dihormati oleh seluruh rakyat.

Pesan Moral Kisah Joko Kendil

  1. Jangan menilai orang dari rupa luarnya, karena hati yang tulus lebih berharga.

  2. Kesetiaan dan ketulusan cinta mampu mengalahkan segala kekurangan.

  3. Kerja keras dan sikap rendah hati akan membawa kebahagiaan.

Pandhuan cara nembang praktis

 

 Pandhuan cara nembang praktis Kepangku Kapang (Macapat Dhandhanggula lan Pangkur). Supados saged dipun praktekaken kanthi swara, sanajan tanpa gamelan dhisik.

A.Pandhuan Nembang Macapat

1. Dhandhanggula – Kepangku Kapang

  • Watak: alus, endah, cocok kanggo ngemu rasa katresnan lan pangajab.

  • Pathet: sléndro manyura.

  • Ciri: irama alus, suwuk (tutup) ing nada 2 (ro) utawa 1 (ji).

Cara nembang:

  1. Wiwiti nganggo swara 5 (ma) → ngluncur alus.

  2. Teteg (nahan swara) ing 6 (nem) nalika tekan tembung-tembung utama.

  3. Ngleleh (ngendhog swara) nalika pungkasan gatra ing a / i / é / u.

  4. Suwuk pungkasan tembang ing 2 (ro) kanthi alus, lir meneng.

2. Pangkur – Kepangku Kapang

  • Watak: gagah, semangat, nanging isih endah.

  • Pathet: sléndro manyura.

  • Ciri: irama luwih mantap, suwuk ing nada 6 (nem) utawa 5 (ma).

Cara nembang:

  1. Awali nganggo swara 6 (nem) kanthi mantap.

  2. Nalika tekan tembung-tembung gagah (“linuwih”, “manungsa”, “pepangkal kalbu”) tekanen nganggo 1 (ji) utawa 5 (ma) rada sereng.

  3. Tansah gawe alur munggah-mudhun (ndhuwur-ngerem) kaya gelombang.

  4. Suwuk pungkasan gatra ditutup kanthi 6 (nem) teges, lir mantap nanging isih lembut.

3. Tips Praktis Nembang

  • Ambegan (napas): ambegan mawa irama, aja kesusu.

  • Teteg & nuthuk: saben suku kata penting diteteg (ditekan swarane).

  • Suwuk: aja langsung mandheg, nanging lelehake swara kaya banyu mili.

  • Rasa: lebokna rasa — Dhandhanggula luwih romantis, Pangkur luwih semangat.


Dados, menawi panjenengan nyoba nembang:

  • Wiwit alus lan ngalir (kaya dolanan swara) ing Dhandhanggula.

  • Lajeng coba mantap, gagah, nanging enak dipangku ing Pangkur.

Macapat Pangkur: Kepangku Kapang

 

Watake Pangkur yaiku semangat, gagah nanging isih ngemu rasa endah.

Guru wilangan / guru lagu: 8a, 11i, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i

Kepangku kapang rasa suci linuwih (8a)

Sumebar ambara ngresep ing ati manungsa (11i)

Wengi sunaring lintang nyumurupi (8u)

Katresnan sejati (7a)

Ora kasandhung dene pepalang tumraping kalbu (12u)

Rasaning jagad endah (8a)

Gumelaring ati murni (8i)


(Laras Sléndro Manyura)

Guru wilangan / lagu: 8a, 11i, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i

1️⃣ Kepangku kapang rasa suci linuwih
🎵 5 6 1 2 | 3 2 1 6 5a

2️⃣ Sumebar ambara ngresep ing ati manungsa
🎵 5 6 1 2 3 | 2 1 6 5 3 2i

3️⃣ Wengi sunaring lintang nyumurupi
🎵 3 2 1 2 | 6 5 6 1u

4️⃣ Katresnan sejati
🎵 5 6 1 | 2 3a

5️⃣ Ora kasandhung dene pepalang tumraping kalbu
🎵 3 2 1 2 3 | 2 1 6 5 3 2u

6️⃣ Rasaning jagad endah
🎵 6 5 3 | 2 1a

7️⃣ Gumelaring ati murni
🎵 5 6 1 2 | 3 2i

Keterangan:

  • 1 = ji, 2 = ro, 3 = lu, 5 = ma, 6 = nem (sléndro).

  • a / i / u = guru lagu macapat.

  • Nada pungkasan saben gatra dicocogaken kaliyan guru lagu Pangkur.



Macapat Dhandhanggula: Kepangku Kapang

 Guru wilangan / guru lagu: 10i, 10a, 8é, 7u, 9i, 7a, 6u, 8a, 12i, 7a


Kepangku kapang rasa tresna murni (10i) 

Lumebu ing ati rasa raharja (10a)

Wengi katon padhangé (8é)

Lintang sumunar (7u)

Sumirat rahsa suci (9i)

Katresnan tan owah (7a)

Langgeng selawase (6u)

Sumrambah donya (8a)

Gumelaring ati tansah rumeksa tresna (12i)

Dadi pepadang jiwangga (7a)

Kidung punika saged dipun tembangaken nganggo pathet Dhandhanggula.


(Notasi sléndro manyura)

1️⃣ Kepangku kapang rasa tresna murni
🎵 5 6 1 2 | 3 2 1 6 5 3 2i

2️⃣ Lumebu ing ati rasa raharja
🎵 3 2 1 2 | 6 5 6 1 2a

3️⃣ Wengi katon padhangé
🎵 2 1 6 | 5 6 1 2é

4️⃣ Lintang sumunar
🎵 3 2 1 | 6 5u

5️⃣ Sumirat rahsa suci
🎵 5 6 1 2 | 3 2 1 2i

6️⃣ Katresnan tan owah
🎵 6 5 3 | 2 1a

7️⃣ Langgeng selawase
🎵 5 6 1 | 2 3u

8️⃣ Sumrambah donya
🎵 6 5 3 | 2 1a

9️⃣ Gumelaring ati tansah rumeksa tresna
🎵 5 6 1 2 | 3 2 1 6 5 3 2 1i

🔟 Dadi pepadang jiwangga
🎵 3 2 1 | 6 5a


Keterangan:

  • Angka 1–6 = nada gamelan (sléndro: 1 = ji, 2 = ro, 3 = lu, 5 = ma, 6 = nem).

  • Tanda a/i/u/é = nututi guru lagu tembang macapat.

  • Tembung pungkasan saben gatra dipun cocogaken kaliyan guru lagu.